Monday, September 1, 2025

Amiga 600 Tamir Notları Part 1 - Genel Kontroller ve Yeşil Video Sinyal Hattı Tamiri.

 





İkinci elden durumu bilinmeyen (bu piyasada bu bozuk demek oluyor) bir Amiga 600 aldım ve elimde RGB skart kablo olmadığı için composite çıkışa (sarı RCA jack) bağlayarak çalışıp çalışmadığını hızlıca görmek istedim. Gücü açtığımda TV ekranı siyah ve Amiga ölü gibiydi. İlk olarak voltajları kontrol ettim, CN12 FDD portundaki 5v eksikti. Power soketin yerine tam oturmaması gibi ufak bir mekanik sorunu çözdükten sonra FDD pin header 5v hattı yerine geldi. Düzgün çalışan bir Amiga’da (sadece 500 ve 600 için bundan eminim çünkü elimde sadece bu ikisi var) anakarttaki 4 pin FDD power soketinde 12v, GND, GND ve 5v olmalı. Burası bence Amigalarda düzgün ve sağlıklı bir voltaj dağıtımı olup olmadığını kontrol etmenin uygun noktalarından biri. Zaten sistemde 5v, 12v ve GND dışında bir de -12v var, o da ses katındaki opamplar için gerekli. -12v hattı olmayınca sistem çalışıyor ama sesi bozuluyor, bunu da daha önce 500’de deneyimlemiştim.

Makine power soket tam oturmazken ölü gibiydi, ne 68k CPU ne de custom çipler ısınmıyor, ayrı ayrı denediğim LCD TV ve Sony PVM monitörde en ufak parazitlenme olmuyordu. Hiçbir yaşam belirtisi yoktu. LED board’u da eksik olduğundan oradan da bir ipucu alamıyordum. Power’ı hallettikten ve 4 pin FDD soketinde tüm voltajları gördükten sonra nette A600 black screen olarak aradım ve bu durumun en kronik sebebinin Amiga 600’deki reset devresi olduğunu gördüm. Bu devre kabaca bir RC osilatör ve 555 timer’dan oluşuyor. Reset devresi makineye güç geldikten sonra RC zaman sabiti kadar bir sürede Amiga’yı resetleyip normal state’e çekiyor. Bulduğum kaynaklarda RC zamanlama devresindeki C kapasitörünün bozulmasıyla ilgili kronik bir sorundan bahsediliyor ve ilgili C değiştirilince sorunun düzeldiği söyleniyordu. (Zaten çoğu hata yaşlı kondansatörlerden ortaya çıkıyor.) Kendi makinemdeki 555’in ilgili pinleri [2 ve 3] osiloskopla kontrol ettiğimde kapasitör şarj-deşarj eğrisinin gözle yakalanabilecek kadar yavaş işleyen bir sinyal olduğunu gördüm. Devre kabaca 1 sn kadar bir sürede 555’in ilgili pinindeki voltaj eğrisini GND’ye çekerek makineye reset atıyordu. Benim sistemimde burada bir sorun yoktu.

Bu arada bende eksik olan LED board yerine 330 ohm’a seri bir LED bağlayarak klavye yakınındaki status LED çıkışını tek tek gözlemledim. Buna göre power sürekli yanık, FDD boot esnasında seek edip kapanıyor, HDD ise hiç yanmıyordu. Buradan edindiğim izlenim makinenin CPU ve ROM’unda bir problem olmadığı yönündeydi çünkü bu rutinlerin minimumda CPU ve ROM’un sağlam olmasını gerektirdiğini düşünüyorum.

Status LED devresi.
A600 Led Board - Credit: Amigastore.eu

Kompozitte dalgalı siyah ekran hariç hiçbir görüntü olmayınca RGB portuna A520 modülatör takarak görüntü almayı denedim. Bu sefer bozuk da olsa aşağıdaki ekranı gördüm. Amiga büyük oranda sağlamdı fakat video sinyalinde yeşil hattı yoktu. Composite çıkışta da bu yüzden hiçbir görüntü yoktu çünkü RGB’nin aksine composite sinyal üretiminde kanal eksikliği tolere edilemiyor olmalı. A520 bunu nasıl yapıyor bilmiyorum zira Denise’ten çıkan analog RGB, önce composite sinyali üreten Sony CDX encoder’e, oradan da RGB porta geliyor. Çıkışta 15khz analog display sürüyor veya modülatör varsa A520 üzerindeki kompozit ve RF görüntü sinyali yine aynı kaynaktan gelen bu analog RGB’den üretiliyor. Oysa digital RGB pinleri CDX encodere uğramadan RGB konnektöre direkt bağlı. Özetle CDX’in yeşil kanalı olmayınca yapamadığı analog red ve blue’dan composite sinyal üretimini A520 yapabiliyor. Veya aynı işi CDX de yapabiliyor ama CDX’ten composite RCA sokete giden hatta bozuk komponentler var. Bu bölgeyi henüz detaylı incelemiş değilim.

A520 modulator çıkışı. Yeşil renk eksik.

Olması gereken.


Pin 5-4-3 
Sony CDX encoder entegresinden gelen analog sinyal hattı (AB, AG, AR) . Sorun pin 4'teki AG (analog yeşil) hattında. 7-8 ve 9 no'lu pinler dijital video çıkışı ve doğrudan Denise tarafından sürülüyorlar.

74HCT244 Buffer pinout.




Denise'den çıkan analog yeşil sinyali U31 buffer çipi pin 11'den girip  pin 9'den çıkıyor ve Sony CDX encoder green_in (G_IN) hattına ulaşamıyor. Sorun bu iki nokta arasında.




Video port 8,9 ve 7 numaralı pinlerden birindeki dijital RGB sinyali. Üçü sinyal da 15.6 khz gibi anlamlı bir frekansa sahip ve benzer dalgaformlarında, dolayısıyla sorunsuz görünüyorlar. Üç hattın üçünü de eklemeye gerek görmedim. Bu gözlemler neticesinde Denise'in sağlam olduğunu varsayabiliriz; yay 🥳



Bu sefer CDX'ten gelen analog video sinyallerini gözlüyoruz. Üstteki resim normal örnek, R ve B hatları böyle görünüyor.

CDX'ten gelen son sinyal böyle. Video out pin 4, analog yeşil hattı. Dalga şekli R ve B'deki diğer analog sinyallere benzemeli ama sadece düze yakın anormal bir DC offset var. CDX giriş ve çıkışlarını kontrole geçiyorum.

Sorunlu yeşil hattının şematik görünümü. 74HCT244 bufferdan çıkıp sağda görülen CDX'in R_IN, G_IN ve B_IN girişlerini besliyor.

Bu hattın PCB'deki yeri.


Burada yaptığım osiloskop ölçümünde Q212’nin base’inde R215’den gelen green sinyalinin var olduğunu, collector’de düzgün VCC gerilimi (~4v gibi) ve C212’ye çıkan emiterde DC ofset gözlemledim. Yani transistöre sinyal giriyor, beslemesi de düzgün fakat çıkışında olması gereken yeşil sinyali yok. Denise – CDX encoder hattında yeşil sinyali taşıyan arızalı eleman Q212 transistörü.


PCB

Pinout




1AM BC847B Sot-23 paket NPN tipi. Üretici Nxp, on semi vs. h: üretim kodu olabilir, önemsiz.




Q212 için elimdeki uyumlu alternatiflerden biri BC546, test amaçlı bozuk olanı söküp bunu lehimliyorum.
BC546 pinout

Tamir videosu:

Sorunlu transistörü değiştirdikten sonra düzelen görüntü. 🥳